Dyon Scheijen

Dyon Scheijen is klinisch fysicus-audioloog en beeldend kunstenaar, twee professies die naadloos in elkaar overvloeien. Dyon schildert grote werken in warme kleuren als rood, goud en aardetinten, waarin harmonie een grote rol speelt. Door zijn werken te schilderen op speciaal op maat gemaakte akoestische panelen vraagt hij aandacht voor de akoestiek in een ruimte, die een groot verschil kan maken voor slechthorende mensen. Hier komen zijn passie voor beeldende kunsten en zijn werk als medisch specialist bij elkaar.

Dyon Scheijen:

Ik denk dat het heel gezond is, om op een leven terug te kijken waarin je met veel plezier gewerkt hebt. Niet omdat het werk is, maar omdat het je energie gegeven heeft. Dat is zo belangrijk. Op mijn spreekuur als audioloog zie ik te vaak mensen met klachten die voortkomen uit stress. Natuurlijk is het niet iedereen gegeven datgene te doen waar je echt heel goed in bent en waar je energie van krijgt. Maar naar mijn idee moeten we daar wel meer aandacht voor hebben, betere kansen creëren.

Het zou goed zijn als wij beter kijken naar de talenten en kwaliteiten van mensen en waar iemand zijn interesse naar uit gaat. Als we op die manier kunnen werken, het werk kunnen doen waar we goed in zijn en belangstelling voor hebben, dan brengt het geluk voort. In mijn dagelijks werk als audioloog praat ik met mijn patiënten onder andere over de essentie van ons leven, wat ons tot mens maakt. Ik zie dat veel mensen zich daar niet bewust van zijn.

Zelf heb ik altijd gezocht naar een professie waarbij ik iets kan betekenen voor een ander. Iets geven waarmee ik het leven van de ander meer betekenis geef, zowel vanuit de audiologie als ook vanuit de kunst, hoe mooi is dat? Na mijn universitaire studie natuurkunde, specialiseerde ik mij tot klinisch-fysicus audioloog.

Audiologie is zo’n boeiend vakgebied. Wij kunnen op dit moment een gesprek voeren doordat ik woorden uit kan spreken, geluiden voortbreng waarmee jij mij kunt horen. In mijn werk begeleid ik mensen met gehoorproblemen. Wij realiseren ons vaak te weinig dat de interactie met anderen deels wegvalt op het moment dat iemand gehoorproblemen krijgt. De interactie, door communicatie, tussen mensen is van groot belang.

Als je een schilderij ophangt met glas ervoor, dan wordt vrijwel 100 % van het geluid gereflecteerd. Het reflecteren van geluiden maakt dat mensen met gehoorverlies nog minder spraak kunnen verstaan in zo’n omgeving. Het kost hen soms dermate veel energie om gesprekken te volgen, dat zij plaatsen waar meerdere mensen bijeenkomen gaan vermijden. De kunstwerken die ik schilder op akoestische panelen absorberen het geluid bijna 100 %, waardoor de akoestiek dermate gedempt wordt dat mensen met gehoorproblemen weer deel kunnen nemen aan gesprekken. Het is een combinatie van kunst en wetenschap, audiologie in de kunst.

De akoestische panelen worden speciaal gemaakt, achter het doek zit een dikke wollen laag die je niet ziet. Het geluid komt er wel in, maar kan er niet meer uit. Door deze werken te exposeren probeer ik aandacht te vragen voor problemen met akoestiek bij slechthorenden. Ik probeer mensen bewust te maken van de audiologie; welke oplossingen er zijn om de akoestiek in een woning te verbeteren, waardoor mensen met gehoorproblemen minder last hebben van omgevingsgeluiden.

Kunstenaar Claudy Jongstra creëert bijvoorbeeld hetzelfde effect met haar kunstwerken van wol en vilt. Bij haar exposities merk je ook heel duidelijk dat haar werken het geluid absorberen.

In mijn werk als audioloog behandel ik vooral mensen met tinnitus; oorsuizen. Tinnitus kan onder andere veroorzaakt worden door stress. Ik probeer de oorzaak van het probleem en daarbij passende oplossingen te vinden, maar ik leer ze ook zo goed mogelijk met hun handicap om te gaan. Samen met mijn patiënten kijken we naar zaken die hen energie geven of juist energie nemen en hoe je pas op de plaats moet nemen om tot rust te komen. De basiselementen in ons leven. Gaandeweg realiseerde ik mij steeds meer dat ik deels tegen mijzelf sprak. Ik zat zelf tegen een burn-out aan, gelukkig voelde ik mijn grens op tijd waardoor ik stappen kon ondernemen en kon kijken naar mijn eigen herstel.

De therapeut die ik raadpleegde adviseerde mij meer tijd vrij te maken voor zaken waar ik energie van krijg en plezier aan beleef. Door een dag minder te gaan werken creëerde ik ruimte. Deze dag maak ik vrij om te schilderen, musea te bezoeken of naar andere gelegenheden te gaan waarbij kunst de hoofdrol speelt.

In 1999 maakte ik mijn eerste schilderij, omdat ik zelf niet het schilderij kon vinden dat ik zocht. Het grote rode schilderij dat ik destijds schilderde, heb ik nog steeds. Vrienden en kennissen die dit schilderij bij mij in mijn woning zagen, vroegen mij of ik ook een werk voor hen wilde maken. Zo ben ik gestart. In 2012 schreef ik mij officieel in als kunstenaar. Ik ging door een moeilijke periode in mijn leven, maar juist deze periode maakte dat ik bewuster in mijn leven ben gaan staan en beter voor mijzelf ben gaan zorgen. Het heeft mijn leven enorm verrijkt.

Ik schilder graag in rode kleuren, rood is voor mij de kleur van warmte, liefde, kracht en positiviteit. Bladgoud brengt nu weer een nieuwe dimensie aan de werken. Mensen vertellen dat ik emotie overbreng met mijn schilderijen. Je kunt ze aanraken, er zit reliëf en diepte in, het zijn bijna sculpturen op doek. Een collega ziet de lijnen op het doek als wonden waar pijn onder zit, terwijl de pijn al is geheeld. Dat vind ik mooi, want juist dat is ook het leven; de mooie dingen, maar ook de pijn die op ons levenspad komt. Pijn zal er hoe dan ook zijn, het is de manier hoe we er vervolgens mee omgaan die het lijden geeft. Ik leg niet bewust emotie in mijn werken, maar sta natuurlijk wel met een bepaalde emotie te schilderen.

In 2013 heb ik geëxposeerd in San Diego Art Institute - Museum of the Living Artist in Amerika. Na een bezoek aan New York werd ik uitgenodigd San Diego te bezoeken, waar ik de musea in Balbao Park bezocht. In Fleet Science Center, het museum over natuurkunde, stond ik ineens oog in oog met mijzelf. Daar, aan de andere kant van de wereld, hing een levensgrote foto van mij in doktersjas, met als bovenschrift ‘The doctor of the future’. Mijn broer had deze foto ooit van mij gemaakt, als fotograaf. De mensen om mij heen waren ook verbaasd, zelfs de directeur van het museum werd erbij gehaald. Zij hadden de foto van het internet gehaald en gebruikt, het was zo bijzonder om mijzelf tegen te komen zo ver van huis.

In het San Diego Art Institute sprak ik toevallig met de directeur, die mij naar aanleiding van ons gesprek vroeg of ik daar wilde exposeren. Ik maakte een plan, ging terug naar San Diego en maakte mijn schilderijen in het museum zelf. Door in het museum te werken deed ik de naam van het museum, Museum of the Living Artist, ook eer aan. Het was een groot succes. Een kunstenaar die regelmatig zijn werk in het museum exposeerde, noemde een van mijn schilderijen een masterpiece. Hij vond het geheel qua vormgeving en kleurstelling zo goed, dat hij ervan onder de indruk was. Zijn visie op mijn werk heeft mij gesterkt in mijn overtuiging mijzelf als professioneel kunstenaar te zien. Het is bijzonder dat ik als autodidact geëxposeerd heb in San Diego. Dat heeft mij, als kunstenaar, emotioneel veel gebracht.

Wat zou je jezelf willen vertellen als je jezelf nu tegen zou komen als kind?

Als kind was ik verlegen, ik bleef op de achtergrond en liet mijzelf niet zien. Het is best een lange weg geweest om dat te veranderen. Als kunstenaar moet je jezelf presenteren, daar heb ik mijzelf in getraind en ik beleef er inmiddels plezier aan. Dus ik zou mijzelf zelfvertrouwen mee willen geven, zeggen dat het uiteindelijk allemaal goed komt.

Ik hoop zo ver te komen dat ik voldoende inkomsten kan realiseren met de verkoop van mijn kunstwerken, waardoor ik mensen kan helpen die nu niet geholpen kunnen worden, omdat er om wat voor reden dan ook geen geld is voor de behandeling. Met mijn team kennen wij de behandelingen en wij weten hoe problemen aangepakt kunnen worden. Dit kan enorm veel mogelijkheden bieden. Ik vind het in deze tijd eigenlijk niet kunnen dat mensen niet de zorg krijgen die zij nodig hebben, terwijl het hun kwaliteit van leven zou verbeteren.

Als een banaan met duct-tape aan de muur een exorbitant bedrag kan opbrengen, moet het toch ook ooit lukken een dergelijke waarde in te zetten voor dat wat nodig is om een mens dat te geven, wat in geld niet uit te drukken is. De blijdschap en dankbaarheid van mijn patiënten die ik in mijn spreekuur regelmatig terugkrijg, de tranen van geluk en het vertrouwen dat ik mensen kan geven dat het allemaal goed komt, zijn voor mij onbetaalbaar.

Met een kliniek, waar kunst en wetenschap elkaar vinden, zou ik een verschil kunnen maken. Zorg zoals zorg bedoeld is, van mens tot mens. Want de mens op zich is als een kunstwerk, bijzonder en uniek. Net als bij een kunstwerk zie je bij de mens vaak de diepgang en de waarde pas goed, als je de tijd neemt om beter te kijken.

Dyon Scheijen
Maastricht
www.dyonscheijen.nl