RKD Study Frans Pannekoek: Graphic Art 1959-2017

De eerste online catalogus van het werk van graficus Frans Pannekoek is verschenen op de website van RKD Studies. Deze RKD Study is een samenwerking tussen het RKD en de Fondation Custodia in Parijs en bevat een kleine duizend afbeeldingen en beschrijvingen van ruim 350 prenten die de kunstenaar maakte tussen 1959 en 2017.

Droge naald

Kunstenaar Frans (Lodewijk) Pannekoek (1937) maakt en drukt al ruim vijftig jaar etsen, vooral drogenaaldprenten. Zijn werk kreeg landelijke bekendheid door de publicatie Veertien etsen van Frans Lodewijk Pannekoek voor arbeiders verklaard (1967) van Gerard van het Reve. In de loop der jaren maakte hij ruim 350 prenten, eerst in Nederland en vanaf 1968 in Frankrijk en Spanje, waar Pannekoek nog steeds woont.

Het zijn voornamelijk kleine prenten in grijstinten met landschappen, (zelf)portretten en stillevens van planten en dieren, gekenmerkt door het subtiele gebruik van de droge naald. Deze techniek laat slechts een beperkt aantal drukken toe, waardoor de variaties in druk vooral in zijn latere werk dicht bij monotypes komen. De weergave van ruimte en atmosfeer door plaattoon en licht-donker-werking geven de prenten een sferisch, verstild karakter.

Ruim 350 prenten

Het overzicht van Pannekoeks grafiek van 1959 tot en met 2017 omvat afbeeldingen en beschrijvingen van ruim 350 prenten. Het is bijzonder dat er van een groot aantal prenten meerdere afdrukken in de catalogus zijn opgenomen, die een duidelijk onderling verschil laten zien. De meeste prenten zijn aanwezig in de collectie van de Fondation Custodia (collectie Frits Lugt) in Parijs, waarvan de directeur Carlos van Hasselt (1929-2009) vanaf 1970 systematisch het werk van Pannekoek, veelal in meerdere afdrukken, verwierf. Ook zijn opvolgers kochten met regelmaat nieuw werk van Pannekoek aan.

In de catalogus zijn afbeeldingen van bijna 900 afdrukken uit de collectie van Fondation Custodia opgenomen. Deze selectie is aangevuld met 95 afdrukken uit het Rijksprentenkabinet, afkomstig uit de verzameling van kunsthistoricus Peter Schatborn.

RKD Study

Via RKD Studies publiceert het RKD onderzoek naar Nederlandse kunst in internationale context, uitgevoerd door of in samenwerking met het RKD. De onderzoeksgegevens van de ruim 350 prenten zijn verwerkt in de databases van het RKD en worden ‘live’ opgehaald in de RKD Study, die zo altijd up-to-date is. De publicatie is Engelstalig en werd samengesteld door Jan Piet Filedt Kok en Willemijn Stammis. Zij schreven ook de inleidende hoofdstukken over het leven en werk van Pannekoek. De eindredactie was in handen van Ton Geerts.

Jan Piet Filedt Kok en Willemijn Stammis zullen op 2 november tijdens een RKD Talk meer vertellen over het werk van Frans Pannekoek en hun onderzoek verder toelichten op RKD Talk: Frans Pannekoek